درمان دندان های نامرتب: ارتودنسی یا لمینیت؟ مساله این است!

انتخاب بین ارتودنسی یا لمینیت امروزه کار سختی شده است!

ما در دنیایی زندگی می کنیم که در آن دوست داریم همه چیز با فشار یک دکمه در دسترس قرار گیرد و کمتر برای رسیدن به هدف منتظر بمانیم:
دوست داریم با فشار یک دکمه ۲۰ طبقه بالا برویم (آسانسور) و با فشار یک دکمه خوراک مورد نظر ما حاضر شود(فست فوود و ماکرو ویو)، یا دوست داریم به جای اینکه مسیر را با صرف زمان و با قدم زدن طی کنیم، سوار اتومبیل شویم! یا مثلا وقتی به خاطر این تنبلی ها یا استیل زندگی شهری اضافه وزن پیدا کرده ایم اغلب راه سریع تر را می جوییم: لاغری با قرص! لاغری با لیپوساکشن! لاغری با …! به عبارت دیگر به جای روش درست و نیازمند صرف زمان  (تغذیه مناسب + ورزش) به دنبال روش سریع تر و راحت تر می گردیم!

این مساله در مورد انتخاب روش مناسب برای اصلاح نامرتبی دندان ها هم صدق می کند!

در این مقاله در مورد نحوه انتخاب بین دو روش کلی  “ارتودنسی” یا “ترمیم-زیبایی” و شرایط هر کدام صحبت خواهیم کرد تا هرکسی با مطالعه این مقاله بتواند با اطلاعات بیشتری در مورد روش مناسب حال خود تصمیم بگیرد:

البته این حق هر کسی است که دوست داشته باشد زودتر به نتیجه برسد اما می توان از این فرد خواست سوال هایی در این مورد از خود بپرسد:
– آیا زودتر به خواسته خود رسیدن همیشه به نفع من است؟
– آیا در بلند مدت  از تصمیم خود راضی خواهم بود؟
– آیا توجه کرده ام که بابت آنچه به دست می آورم چه چیزی رااز دست خواهم داد؟ (هزینه؟- زمان؟ – سلامت بدن؟)
– آیا اگر زمانی از تصمیمی که گرفته ام منصرف شدم یا نظرم عوض شد، راه برگشت یا اصصلاح برای من وجود خواهد داشت؟
– در کل، انتخاب من اگر “خوب” باشد، واقعا  “چقدر خوب” خواهد بود و اگر “بد” از آب درآید، “چقدر بد” می شود؟
در واقع این سوال ها درتقریبا همه تصمیم گیری های مهم زندگی بهتر است ارزیابی شود !

ارتودنسی یا لمینیت در منظر دندانپزشکان:

حال اجازه بدهید وارد بحث اصلی  هدف نگارش این نوشته شویم و ارتباط آن با دهان و دندان را بررسی کنیم:

امروزه انجام درمان های زیبایی به خصوص بر روی دندان های پیشین بیشتر و بیشتر مورد توجه همگان قرار گرفته است.
اصطلاح هایی مانند “اصلاح طرح لبخند” ، “لبخند هالیوودی”، “دندان های برفی” و … بیش از پیش به خصوص در گفتگوی بین جوانان رد و بدل می شود و عده زیادی تمایل نشان می دهند که دندان های صافتر و سفیدتر و لبخند زیبا داشته باشند.
و مهم تر از همه اینکه: اغلب دوست دارند نتیجه را “زود” و “سریع” و “فوری” و “در یک جلسه” به دست آورند!
روش های مختلف رسیدن به این نتیجه را احتمالا همه می دانیم:
– سفید کردن دندان ها باروش های مختلفی قابل حصول است:  از جرم گیری دندان ها گرفته تا بلیچینگ و حتی پوشاندن دندان با مواد مصنوعی (روکش یا ونیر یا لامینیت دندان)
– مرتب کردن دندان را همه می دانیم که بهترین راهش ارتودنسی است ولی “ارتودنسی طول می کشه!” پس چکار کنیم؟ “آهان! ترمیم های زیبایی سریع تره و یک جلسه ای خلاص میشیم”!
– ترکیب این دو هدف با اضافه کردن مواد به روی دندان ها : دندان های سفید تر، صاف تر، جذاب تر، “توچشم” تر، … در یک جلسه!

در این بین برخی پندارهای غلط (استریوتایپ ) که گاها حتی در میان قشر تحصیل کرده و متخصص هم وجود دارد به گرفتن تصمیم های عجولانه در انتخاب بین ارتودنسی یا لمینیت کمک کرده است!
مثل این اعتقاد که :
-ارتودنسی طولانی مدت است و چند سال طول می کشد
– ارتودنسی گران است
-بعد از ارتودنسی دندان ها به حال قبل خود بر می گردند
-…

فعلا فقط به این سخن کوتاه بسنده کنید  که این گفته ها در اغلب موارد در مورد ارتودنسی صدق نمی کند و اشتباه است؛ در ادامه نوشته بیشتر در این مورد صحبت خواهیم کرد.

اکنون که توجه شما به مطلب جلب شده است اجازه دهید دستور العملی خدمت شما ارایه دهیم تا بتوانید خود با مقایسه ای واقع بینانه بین ارتودنسی با روش های ترمیمی-زیبایی تصمیم بگیرید که کدام درمان مناسب شما است.

توجه کنید که این نوشته با توجه به مقالات و کتب معتبر هردو رشته ارتودنسی و ترمیمی-زیبایی تهیه شده است و لینک برخی از منایع هم ارایه شده است.

ابتدا در مورد دندان های نامنظم صحبت می کنیم و بعد به مساله رنگ و اندازه دندان ها هم خواهیم رسید.

توصیه می شود این مراحل ارزیابی و تصمیم گیری را قدم به قدم طی کنید و پاسخی که به سوال ها داده بودید را بعد از مطالعه توضیح ها دوباره مرور کنید تا بتوانید دقیق تر تصمیم مناسب را بین ارتودنسی یا لمینیت بگیرید:

۱- بهترین درمان یا درمان ارجح در مورد نا مرتبی دندان ها کدام است؟
از نظر کتب مرجع دندانپزشکی، حتی مهمترین کتب مرجع دندانپزشکی ترمیمی-زیبایی، درمان ارجح درمان ارتودنسی است! یعنی به اعتقاد بزرگان دندانپزشکی، هر زمان که بتوان با ارتودنسی دندان ها را صاف کرد، باید ارتودنسی را انتخاب کرد!

۲- چه زمانی و در چه افرادی نمی توان ارتودنسی انجام داد؟
موارد بسیار معدودی هستند که انجام ارتودنسی غیر ممکن است:مثلا وقتی دندانی فک جوش باشد با ارتودنسی نمی توان آن را حرکت داد!
موارد بیشتری هستند که انجام ارتودنسی کم ارزش است:مثلا وقتی فرد بیماری صعب العلاجی دارد و عمرش رو به پایان است، یا به عللی مانند عقب افتادگی ذهنی همکاری خوبی ممکن نیست داشته باشد و انجام ارتودنسی مناسب عملی نخواهد بود.
این محدودیت ها در مورد درمان های زیبایی هم وجود دارند: اگر مشخص شود که بیمار نخواهد توانست بهداشت را رعایت کند (مثلا عقب ماندگی شدید) یا عادت هایی دارد که با صدمه مستقیم به دندان ها یا به مواد مصنوعی روی آن همراه است، عملا درمان زیبایی محکوم به شکست است و “منع تجویز” خواهد داشت.

۳- پس بقیه همه می توانند ارتودنسی انجام دهند؟
عملا بعله! و در واقع فقط عوارض بین افراد متفاوت خواهد بود. عملا غیر از مواردی مانند دندان فک  جوش، هرکسی که توانسته است درمان ترمیم زیبایی (روکش و لامینیت) را انتخاب کند، امکان انتخاب ارتودنسی را هم داشته است!

۴- عوارض درمان های ارتودنسی چه می تواند باشد؟
اگر فردی اصول مراقبت طی ارتودنسی را درست انجام دهد و ارتودنتیست وی هم تبحر کافی داشته باشد، عملا ارتودنسی بدون هیچ عارضه ای انجام می شود. در غیر اینصورت مسایلی مانند پوسیدگی یا لک شدن دندان ها و یا تخریب دندان و استخوان ممکن است رخ دهد که تقصیر این حالت متوجه “ارتودنسی” نیست بلکه متوجه فرد است!

۵- با ارتودنسی یا ترمیم های زیبایی چه اتفاق برگشت ناپذیری می افتد؟
شایع ترین اتفاقی که در ارتودنسی ممکن است حتی در بهترین حالت رخ دهد، گرد شدن نوک ریشه و کوتاه شدن نوک ریشه در حد ۱-۲ میلیمتر است که بعد ها ممکن است به همین شکل بماند. این حالت کاملا بی ضرر است و خطری برای طول عمر و کارایی دندان شما نخواهد داشت.
در درمان های زیبایی،  دندانپزشک مجبور است به سطح دندان شما دست ببرد تا بتواند مواد مصنوعی را به روی دندان بچسباند.گاه این دست بردن بسیار محدود و ناچیز است (در حد زبر کردن با ماده اچینگ) که از این نظر ارتودنسی و ترمیم زیبایی مشابه اند) ولی در اغلب موارد استفاده از فرز الماسه و برداشتن مینای از روی دندان لازم خواهد بود ( در مواردی مانند لامینیت سرامیکی میزان بیشتری از مینا برداشته می شود: در حد میلیمتر) بعد از این کار، سطح خارجی مینای که در سیر تکامل دندان تشکیل شده و به صورت طبیعی  حالت پرداخت شده دارد از روی دندان حذف می شود و دیگر قابل بازسازی نخواهد بود .اگر دندان شما نیاز به روکش (فلزی-چینی یا تمام چینی یا زیرکونیا) داشته باشد که دورتادور دندان تراش خواهد خورد و عملا برگشت به حال قبل غیر ممکن است.
ازبین رفتن حیات عصب دندان عارضه ای است که در هردو مورد نادر است و البته در هردو مورد با بی دقتی دندانپزشک احتمال آن افزایش خواهد یافت.

۶- آیا درمان ارتودنسی خیلی طولانی مدت است؟ انجام درمان زیبایی چقدر طول می کشد؟
درمان ترمیم زیبایی با کامپوزیت ممکن است در یک جلسه انجام شود و بعد از آن فقط چند وقت یکبار نیاز خواهد بود که برای پالیش (پرداخت) سطح ماده به دکترتان مراجعه کنید چون کامپوزیت ها کم و بیش مستعد رنگ گرفتن هستند خصوصا انواع قدیمی تر و ارزان تر.
درمان های لامینیت سرامیک ممکن است با دستگاه های خاص همان جلسه ساخته و تحویل شوند ولی اغلب نیاز به ساخت آنها در لابراتوار وجود دارد و از روز تراش دادن  دندانها باید چند روزی صبر کنید تا لامینیت حاضر شود و چسبانده شود.
اما در بسیاری از درمان هایی که از ترس طولانی بودن ارتودنسی به روش های دیگر انجام شده اند، تصمیم گیری حاصل  پیش فرض غلط بوده است!
ارتودنسی جامع ممکن است بالای یک سال طول بکشد ولی به ندرت (موارد بسیار پیچیده) درمان ارتودنسی بالای ۳ سال طول می کشد. اما در مورد ارتودنسی به هدف زیبایی دندان های پیشین موارد متعددی در سایت نگارنده وجود دارد که در عرض ۳-۶ ماه بی نظمی ها یا فاصله ها درمان شده اند و بیمار از هرگونه درمان دیگری بی نیاز شده است.
بنابراین بهتر است با دقت بیشتری به این سوال در زمان انتخاب بین ارتودنسی یا لمینیت پاسخ دهید که:  آیا عجله کردن برای یک درمان ترمیمی که در یک جلسه چند ساعته انجام می شود واقعا ارزش دارد؟ حتی وقتی بدانید با یک درمان چند ماهه ارتودنسی می توانستید به همان نتیجه برسید  بدون آنکه دندان شما دست خورده شود؟
به مثال زیر توجه کنید:

یک درمان در کمتر از ۳ ماه بیمار را به نتیجه مطلوب رسانده است، تنها کاری که باید بیمار انجام دهد جرم گیری و در صورت تمایل بلیچینگ است!

(برای دیدن نمونه های بیشتر به لینک روبرو توجه کنید: ارتودنسی چقدر طول می کشد؟)

۷- هزینه درمان ارتودنسی چقدر است؟ درمان زیبایی (لامینیت و …) چطور؟
هزینه درمان ارتودنسی با توجه به پیچیدگی کار و طول درمان تعیین می شود.
بسیاری از موارد وجود دارند که مشکل محدود و فقط در ناحیه دندان های جلو فرد است و دندان های عقب روابط خوبی دارند، در این موارد درمان دندان های جلو با هزینه نسبتا کم قابل انجام است. مثلا با هزینه متوسط ۲/۵ میلیون تومان برای درمان تک فک توسط متخصص .
هزینه درمان زیبایی هم بسته به مواد و تکنیک مورد استفاده متفاوت است. مثلا هزینه ترمیم با کامپوزیت (لامینیت کامپوزیتی یا کامپونیر) متوسط ۳۰۰ هزار تومان برای هر دندان است (ولی ممکن است یک متخصص ترمیمی برای هر دندان یک میلیون تومان دریافت کند).
هزینه لامینیت سرامیکی بیشتر خواهد بود، شما برای هر واحد دندانی باید رقم به طور متوسط ۵۰۰ هزار تومان یا بالاتر پرداخت کنید. خصوصا اگر با دستگاه های CAD/CAM و در حضور شما ساخت آن ها انجام شود ( در برخی موارد بالای یک یا دو میلیون  تومان برای درمان هر دندان با روش کد/کم یا توسط متخصص ترمیمی-زیبایی)
به عبارتی برای بستن فضا های بین دندان های پیشین بالا، شما ممکن است بتوانید با ۳ میلیون تومان و در زیر ۶ ماه درمان ارتودنسی را انجام دهید و نتیجه ای که برای شما حاصل می شود حفظ دندان های خودتان و بدون اضافه کردن ماده ترمیمی به روی دندان هایتان باشد! ولی اگر بخواهید این کار را با روش های ترمیمی انجام دهید: نه تنها دندان شما احتمال “دست خورده” شده و ماده به دندان های شما اضافه شده است، بلکه اگر بخواهید از ماده و تکنیک زیبا تر و مطمن  تری استفاده کنید، نزدیک ۴ میلیون یا بیشتر باید هزینه کنید!!!
یک نکته را هم بهتر است فراموش نکنید: هزینه ارتودنسی را همیشه می توانید به صورت اقساط در طول درمان پرداخت کنید ولی هزینه درمان های زیبایی را تقریبا همیشه نقد باید پرداخت کنید!

۸- بعد از درمان آیا دندان ها به نظر طبیعی خواهند رسید؟ کدام روش نتیجه طبیعی تری دارد: ارتودنسی یا ترمیمی-زیبایی؟
بعد از اتمام ارتودنسی و برداشت براکت ها، آنچه برای شما باقی می ماند دندان های خودتان است و عملا چیزی روی دندان ها نخواهد بود (مگر ریتینر ثابت در پشت دندان ها که آنهم دیده نمی شود).
اما بعد از انجام درمان های زیبایی همیشه یک ماده اضافی روی دندان خواهد بود! حال اگر دندان شما قبلا نقصی داشته و هدف از ترمیم رفع نقص دندان بوده باشد، این پوشش نه تنها اضافی به نظر نمی رسد بلکه کاملا زیبا به نظر می رسد.
به تصویر زیر توجه کنید:

 به انحنای زیبا و مناسب لبه ترمیم در جایی که به لثه می رسد توجه کنید!

اما اگر به قصد صافتر به نظر رسیدن دندان ماده به آن ها اضافه شده باشد، در بیشتر موارد باعث به هم ریختن ابعاد طبیعی دندان خواهد شد.
توجه کنید که متاسفانه در اغلب عکس های تبلیغاتی فقط نمای روبرو در چنین درمان هایی به معرض نمایش گذاشته می شود که یک تصویر دوبعدی است از یک جسم سه بعدی! درحالیکه در دنیای واقعی دندان های شما از روبرو یا از پایین هم دیده می شوند و اینجا است که حجم اضافی مواد به چشم می آیند و باعث جلب توجه بیننده خواهند شد!
در مورد لامینیت هایی که کل سطح دندان را می پوشانند این مساله حاد تر است و در محل رسیدن دندان به لثه هم ممکن است جلب توجه کند! به تصویر زیر توجه کنید:

ترمیم قبلی در نزدیک لثه شکل نامنظم و ناقصی داشت (فلش) که با ترمیم مجدد این مشکل برطرف شده است.

متاسفانه در اغلب تصاویر موجود در اینترنت، کیفیت ترمیم در نزدیک لثه نمایش داده نمی شود

در حالیکه ماده ترمیمی در جاییکه به لثه می رسد باید برجستکی طبیعی داشته باشد و زیبا به نظر برسد و لثه را تحریک نکند.

البته در مواردی که این لایه اضافی (لامینیت) به قصد اصلاح رنگ تهیه شده باشد، به خصوص در برخی انواع گرانقیمت لامینیت،  ضخامت کم و در حد دهم میلیمتر نگه داشته می شود و عملا شکل دندان را به هم نمی ریزد.

همینطور اگر برای ساخت لامینیت از روی سطح دندان تراشیده شده باشد و لامینیت جای مینای دندان تراش خورده را پر کند، حجم دندان افزایشی به شکل غیر طبیعی نخواهد داشت!

۹- دوام درمان های زیبایی چقدر است؟ ثبات نتایج ارتودنسی چقدر است؟
اگر بعد از ارتونسی از دستگاه  ریتینرمناسب و به شکل درست استفاده کنید، امکان برگشت بسیار کم و محدود است. به عبارتی در بسیاری از موارد حتی با گذر ۱۵ یا ۲۰ سال برگشتی رخ نمی دهد و تنها مراقبت شما پوشیدن ریتینر(پلاک نگهدارنده بعد از ارتودنسی)  در چند سال اول به صورت شبانه (دو سال اول هر شب و بعد ها چند شب در هفته) بوده است! فراموش نکنید که همانطور که جدیدی ترین و معتبرترین منابع (مثلا این مقاله) بیان می کنند، نپوشیدن ریتینر مهمترین دلیل برگشت است و در این بین تغییرات طبیعی دندان ها هم بی تاثیر نیست؛ به عبارت دیگر همانطور که یک مقاله جدید اشاره کرده حتی دندان های کسانی که ارتودنسی نیاز نداشته اند و انجام نداده اند هم با مرور زمان ممکن است جابجا شود!
اما درمان های ترمیمی زیبایی طول عمر محدود دارند:
– کامپوزیت های رایج و کم هزینه تر معمولا متوسط عمر شان ۵-۸ سال است و حتی گاه کمتر . یک مقاله جدید متوسط عمر کم در حد ۳٫۵ سال را هم برای کامپوزیت ونیر های مستقیم دندان های قدامی (لامینیت کامپوزیت) گذارش کرده است. البته کامپوزیت های جدید تر و گرانتر ممکن است در برخی موارد تا ۱۰ سال و بیشتر هم روی دندان باقی بمانند ولی به هر حال تغییر رنگ و ساییدگی و لب پر شدن و کنده شدن خطراتی است که همیشه ترمیم های لامینیت کامپوزیتی را تهدید می کند. (بعد از این ترمیم ها، در بسیاری از موارد دندانپزشک شما توصیه خواهد کرد که حتی از تخمه شکستن با دندان های جلو خودداری کنید!)

یک تحقیق جدید منتشر شده در سال ۲۰۱۵ در یکی از معتبرترین مجلات مرتبط با “مواد دندانی” با بررسی جامع مقالات مختلف نشان داده که از بین ۱۸۲۱ مورد ترمیم دندان پیشین که قابل ارزیابی دقیق بودند،  ۲۴% در گذر زمان دچار شکست شده اند و نیاز به تعویض یا تجدید داشته اند. این مقاله بیان می کند که هروقت دلیل ترمیم دندان پیشین بحث زیبایی بوده، علت رایج ترشکست هم همین زیبایی بوده است ( یعنی وقتی بیمار برای اصلاح رنگ یا فرم دندانش را ترمیم کرده بوده، بیشتر به همین دلیل مجبور به ترمیم مجدد می شود!)

به تصویر زیر توجه کنید:

این خانم حدود ۱۰ سال قبل درمان ترمیم زیبایی انجام داده و در این مدت چند بار ترمیم ها را تعمیر و تکرار کرده است.در حال حاضر تقریبا عمر ترمیم های دندان ها به اتمام رسیده و بایست تمام ترمیم  ها را نعویض کند. در حالیکه بیمار اگر ابتدا ارتودنسی انجام می داد، نتیجه بهتر و زیباتری حاصل می شد و حتی اگر تمایل به کار زیبایی هم داشت، درمان های انجام شده کیفیت و نیمه عمر بالاتری می داشتند.

البته توجه کنید که اعداد فوق “نیمه عمر” را نشان می دهند، به عبارتی ممکن است ترمیمی که شما در دهان دارید سال های طولانی و شاید حتی دو دهه در دهان باقی بماند و دلیلی ندارد که هرکسی که از ترمیم های زیبایی استفاده کرده است دچار نگرانی شود. فقط کافی است نگهداری و ویزیت دوره ای را فراموش نکنید!

تصویر زیر پیام یکی از طرفداران صفحه اینستاگرام DrGogani@ را نشان می دهد که نیازی به توضبح اضافی ندارد:

از نظر طول عمر، درمان های لامینیت سرامیکی (چینی و …) وضعیت بهتری دارند ولی نه در همه موارد! یعنی با همین روش هم شما باید مواظب آنچه به دهان می برید باشد و ممکن است با گاز گرفتن بی هوای یک جسم سخت (مثلا هسته هلو) باعثلب پر شدن و حتی کنده شدن لامینیت شوید.
هرچه موقع تهیه لامینیت دندان کمتر تراش خورده باشد، احتمال کنده شدن و نیاز به تجدید مکرر بیشتر است. این کاری است که اغلب هنرپیشه ها مرتب انجام می دهند و البته هزینه زیادی هم بایت آن متحمل می شوند!

۱۰- اگر ترمیم زیبایی شکست خورد چه باید کرد؟ اگر درمان ارتودنسی برگشت چه باید کرد؟
بهتر است وارد بحث شکست درمان به علت درمان نامناسب یا قصور دکتر نشویم که چه در مورد ارتودنسی و چه در مورد درمان های زیبایی گاه صدمات غیر قابل جبرانی به بار می آورد!

اما در حالت عادی، بعد از پایان ارتودنسی حتی اگر مراقبت نکنید و برگشتی رخ دهد، اغلب محدود به حرکت چند دندان یا اندکی باز شدن فاصله خواهد بود که اغلب قابل اغماض است و اگر هم تصمیم به اصلاح آن بگیرید معمولا با ارتودنسی های کوتاه مدت و هزینه کمتر (بسته به انصاف دکترتان و سرعت عمل شما در مراجعه به دکتر) قابل اصلاح است.
در مورد شکست درمان های زیبایی، اگر در حد کنده شدن جزیی باشد ممکن است بتوان با ترمیم جزیی یا چسباندن مجدد با هزینه کم مشکل را برطرف کرد ولی اگر این کار عملی نباشد و یا تعمیر چند بار تکرار شده باشد، نیاز به درمان مجدد و پرداخت هزینه مجدد ( و اگر کوتاهی کرده باشید و دیر مراجعه کنید؛ بیشتر از قبل) خواهید داشت.

۱۱- اگر از درمان منصرف شوم آیا می توان به وضع سابق برگشت؟
اینکه بعد از ارتودنسی کسی تصمیم بگیرد که دندان ها به حالت نامرتب برگردند بسیار دور از ذهن است. اما واقعا اگر چنین اصراری از سوی بیمار وجود داشته باشدمی توان دوباره ارتودنسی کرد و اینبار دندان ها را کج کرد (فقط اگر دندانی برای ارتودنسی کشیده شده باشد برگشت آن دندان مقدور نیست)!!!
اما بعد از درمان های ترمیمی در اغلب موارد راه برگشت سالمی وجود نخواهد داشت مگر اینک واقعا ماده کمی به دندان ها اصافه شده باشد و سطح بسیار کمی پوشانده شده باشد (در کتب مرجعه دندانپزشکی ترمیمی برگشت پذیری چنین درمان هایی بسیار سخت و حتی غیر ممکن توصیف شده است و در اصل توصیه می شود این نوع درمان ها برگشت ناپذیر و به عنوان آخرین اقدام به حساب آیند!).

برداشت ماده ترمیمی از روی دندان به شکلی که اصلا چیزی از دندان برداشته نشود  بسیار کار دقیقی است و ریسک بالایی وجود دارد که حرارت تولید شده سبب صدمه به عصب دندان شود (برداشت حجم نسبتا زیاد ماده کامپوزیت از روی سطح وسیع دندان بسیار متفاوت است از برداشت چسب های ارتودنسی از روی سطحی به اندازه براکت ارتودنسی). حال اگر از لامینیت های سرامیکی استفاده شده باشد که مساله تقریبا غیر ممکن خواهد شد.
حتی اگر ماده ترمیمی از روی کل دندان برداشته شد، در اغلب موارد سطح دندان زبر و دست خورده خواهد ماند و بعد از این کار نمایی دندان طبیعی را نخواهد داشت و به تغییر رنگ مستعد خواهد بود.
موارد زیادی بوده که بعد از ترمیم زیبایی بیمار از وضعیت ناراضی بوده و برای ارتودنسی مراجعه کرده است ولی عملا به بیمار گفته شده که حتی اگر ماده برداشته شد و ارتودنسی انجام شد، بعد ها ممکن است باز نیاز به لامینت (هرچند اینبار نازک و دارای نمای طبیعی) خواهد داشت زیرا احتمالا سطح دندان زیر ترمیم موجود تراش خورده است.

پس قبل از اقدام به “ارتودنسی فوری” یا “صاف کردن بدون ارتودنسی” یا “ارتودنسی در یک جلسه” دقت کنید !

چون که ممکن است در بلند مدت گرانتر از ارتودنسی برایتان تمام شود و به علاوه، بعد از این تصمیم راه برگشتی هم برایتان باقی نماند!

قبل از ادامه بحث اجازه بدهید فاکتور دیگری برای تصمیم گیری بین ارتودنسی یا لمینیت اضافه کنیم: اگر علاوه بر نامرتبی مشکل با شکل و/یا رنگ دندان ها داشته باشیم چه باید کرد؟
در اینصورت کفه ترازو بیشتر به سوی درمان های ترمیمی سنگینی خواهد کرد ولی باز باید به سوال زیر جواب دهید:

۱۲- از کجا تشخیص دهیم که رنگ دندان های ما مناسب نیست؟
رنگ دندان ها در اصل انعکاس رنگ زرد عاج زیر دندان ها از داخل مینای دندان است. هرچه مینا بیشتر نور را عبور دهد دندان زرد تر به نظر خواهید رسید و هرچه مینا کمتر نور را عبور دهد (ضخامت بیشتر یا کریستالیزه شدن بیشتر) دندان سفید

تربه نظر خواهد رسید. با روش هایی مثل بلیچینگ (البته مشروط به اینکه قبلا جرم گیری انجام شده باشد) می توان دندان ها را گاه تا چند درجه سفید تر کرد. البته باید توجه کنید که این سفید شدن قابل برگشت است و مدتی بعد رنگ دندان ها دوباره به زردی می گراید و عملا ممکن است برای سفید ماندن دندان ها هر سال یک یا دو بار به بلیچینگ نیاز پیدا کنید!

همین باعث شده امروزه تمایل زیادی بین مردم (خصوصا بانوان جوانتر) برای سفید تر کردن بیش از حد دندان ها با روش های ترمیم-زیبایی دیده  شود! به عبارتی بسیاری دوست دارند دندانهایی سفید و برفی داشته باشند که رنگ شان بسیار سفید باشد و دیرتر رنگش عوض شود (یاعوض نشود). ولی باید توجه کرد که رنگ دندان باید با رنگ پوست سازگاری داشته باشد وگرنه تضاد و کنتراستی ایجاد می کند که حتی اگر در کوتاه مدت “جذاب” و “جاذب” باشد، در بلند مدت (حتی در حد چند ساعت) آزار دهنده و مصنوعی به نظر خواهد رسید!
دقت کنید که اگر شما قصد سفید کردن لبخند خود را دارید حداقل  ۸تا ۱۰ دندان بالا را باید کاملا با ماده بپوشانید و تازه بعد از آن تفاوت رنگ دندان هایی پایین هم جلب توجه می کند که باز باید حداقل ۶ تا ۸ دندان پایین را هم بپوشانید!
یعنی شاید۱۸ دندان باید سرامیک لامینیت یا کامپوزیت ونیر شود (محاسبه هزینه کار با خودتان)!

پس دقت کنید که اگر قصد سفید کردن دندان ها را دارید واقعا مطمئن شوید که “چقدر” نیاز به سفید تر کردن دارید و “هزینه” آن چقدر است و در آینده چقدر برای “نگهداری” از این سفیدی باید هزینه کنید و آیا راه برگشت خواهید داشت یا نه!

در این میان ممکن است دندان ها تک و توک به خظر مسایلی مانند سابقه ضربه یا عصب کشی یا پوسیدگی یا عفونت های دوران تشکیل دندان دچار تغییر رنگ در یک قسمت یا همه دندان شده باشند و حتی ممکن است چندین دندان دچار تغییر رنگ شده باشند که این موارد معمولا به روش های بلیچینگ تک دندان پاسخ خوبی می دهند و اگر هم پاسخ مناسبی دیده نشد، می توان با روش های ترمیمی مشکل را برطرف کرد. در حالت اخیر مشکلی واقعی وجود داشته بنابراین از نظر منطقی مداخله انجام شده کاملا قابل توجیه است.

جمع بندی در مورد انتخاب بین ارتودنسی یا لمینیت:

هدف نگارنده از نوشتن این مطلب اصلا وابدا نفی درمان های زیبایی نیست! برعکس، در سایت نگارنده می توانید مثال از مواردی بیابید که بیمار دچار مشکل در شکل و رنگ هم بوده و به جای ارتودنسی، درمان زیبایی به وی پیشنهاد شده است یا مواردی که نقص در شکل و ساختار دندان ها وجود دارد و به هرحال با وجود انجام ارتودنسی باز نیاز به ترمیم های زیبایی وجود داشته و بیمار جهت انجام این درمان ها ارجاع شده است.

برای این خانم درمان ارتودنسی توصیه نشد و ایشان جهت درمان های زیبایی ارجاع داده شد!

یا مورد زیر که در حال آغاز درمان ارتودنسی است ولی بعد از ارتودنسی نیازمند درمان ترمیمی-زیبایی هم خواهد بود:

هدف از این مقاله جلب توجه شما به این نکته است که قبل از هرگونه تصمیمی در مورد ارتودنسی یا لمینیت ، –خصوصا اگر تصمیم شما را به سمت وضعیت غیر قابل بازگشتی هدایت می کند– باید بیشتر فکر کنید و همه چیز را بررسی کنید.گاهی اوقات که نمی خواهیم زمان کافی یا هزینه مناسب برای صرف کنیم و دست به میانبر می زنیم، ممکن است به بیراهه بیافتیم و در بلند مدت پشیمانی حاصل کار ما باشد. گاهی  پندارها و پیش فرض های غلط ویا توجه به موج های موقتی و گاه کاذب در جامعه ممکن است مارا به تصمیم هایی هدایت کند که در آینده راه برگشت برای ما باقی نماند و نتوانیم خود یا دندان های خود را به وضع اول برگردانیم.
فراموش نکنید که برخی اجزای بدن (مثلا پوست یا ناخن ) نوسازی و باز سازی می شود و می توان روی آن ها آزمون-خطا انجام داد ولی دندان های شما دوباره تولید نخواهند شد و تا کنون ماده ای در دنیا تولید نشده که بتواند از همه نظر جایگزین و مانند ساختار دندان باشد!
پس همیشه توجه کنید که در برابر آنچه از دست می دهید و هزینه می کنید (وقت، پول،…) چه چیزی را به دست می آورید؟
استفاده از روش های ترمیمی-زیبایی اگر به شکل مناسبی تجویز و اجرا نشود، نه تنها نتیجه زیبا به بار نمی آورد، بلکه حتی ممکن است حاصل کار یک درمان زشت باشد.

بستن فضای بین دندان ها از شایع ترین مواردی است که تصمیم گیری برای انتخاب بین ارتودنسی یا لمینیت (درمان ترمیم-زیبایی ) در مورد آن ها چالش بر انگیز است.

گاهی رسیدن به نتیجه زیبا بدون انجام ارتودنسی عملا ممکن نیست!

 تصویر زیر مرد جوانی را نشان می دهد که فاصله بین دندان های وی با ارتودنسی در ۹ ماه بسته شد و بیمار عملا نیازی به هیچ درمان ترمیمی-زیبایی احساس نمی کند جز بلیچینگ!:

لینک آلبوم تصاویر این بیمار: ارتودنسی کوتاه مدت برای بستن فضا در یک فک

با تصمیم گیری درست است که می توان با درمان های ترمیمی-زیبایی به یک نتیجه عالی و مناسب دست یافت وگرنه …!

به نمونه های زیر توجه کنید که درمان های مناسب را دربرابر درمان های نامناسب یا کمتر مناسب به شما نشان می دهند:
سمت راست نمونه ای را نشان می دهد که فاصله بین دندان ها به علت اندازه کوچک دندان های پیشین میانی بوده و ترمیم این نقص نتیجه مناسبی در بر داشته است در حالیکه سمت چپ تصویر یک نمونه با شرایط و نتیجه متفاوت را نشان می دهد:

باز در تصویر زیر، سمت راست مثالی از درمان مناسب و سمت چپ مثالی از درمان نا مناسب است:

در پایان قصد دارم مطالبی را براساس علم و تجربه با همکاران عزیز در مورد انتخاب بین ارتودنسی یا لمینیت به اشتراک بگذارم:

گاه مقاومت در برابر اصرار مراجعین به انجام درمان های خاص کار بسیار سختی است. به خصوص وقتی توانایی ارایه این خدمات را در خود می بینیم! در این مرحله اهمیت بسیار زیادی دارد که اندیکاسیون ها (موارد تجویز) به درستی تشخیص داده شوند و همه انتخاب های ممکن با شرح مناسب به اطلاع متقاضی رسیده باشند و تصمیم نهایی با دخالت متقاضی درمان اخذ شود.

برای اطلاعات بیشتر در مورد اینکه در چه مواردی به جای درمان ارتودنسی توصیه می شود که درمان های ترمیمی-زیبایی انجام شود، می توانید به مقاله زیر از همین سایت مراجعه نمایید:

اصلاح نامرتبی دندان ها: یک بام و چند هوا! – ارتودنسی فوری!